رجب زاده - ملاقات با آسمان آبی در خراسان جنوبی هم رویا می شود، شاید نه امسال یا چند سال آینده اما در دهه های پیش رو به تدریج روند غلبه پدیده گردو غبار بر اسمان استان افزایشی خواهد بود . این واقعیت گریز ناپذیر را رئیس مرکز ملی پایش و هشدار خشکسالی کشور به خبرنگار ما می گوید.
« ممکن است برخی سال ها با افزایش بارندگی ها از تعداد روزهای غبار آلود خراسان جنوبی کاسته شود اما با اطمینان می گویم که در دهه های آینده رویه و روند انتشار پدیده گرد و غبار دراین استان افزایشی خواهد بود.» دکتر صادق ضیائیان توضیح می دهد که روزهای آلوده به گرد و غبار به دو شکل دید را کاهش می دهد، این پدیده در حالت اول زیر 5 هزار متر و وضع بعدی زیر هزار متر بررسی می شود. سال گذشته در ایستگاه های گوناگون خراسان جنوبی عددهای معناداری در وضعیت اول یعنی کاهش دید تا زیر 5 هزار متر ثبت شده که به عنوان مثال تا آذر نشان دهنده 31 تا 40 روز آلوده در این ایستگاه ها بوده است.
در ماه های باقی مانده پارسال به دنبال بارندگی های بیشتر این آمار افزایش چندانی نداشت اما امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل شاهد افزایش روزهای گرد و غباری در ایستگاه های خراسان جنوبی هستیم. به گفته او در وضعیت بعد؛ کاهش دید افقی به هزار متر، یعنی حالتی که گرد و غبار، غلیظ می شود هم در ایستگاه های استان آمار تامل برانگیزی ثبت شده است که پارسال بیش از 9 روز بوده است و امسال بر اساس ارزیابی ها افزایش تعداد روزهای آلوده به گرد و غبار غلیظ در این استان پیش بینی می شود.از این رو ضیائیان وضع را در بلند مدت این طور تشریح می کند که روند افزایش پدیده گرد و غبار در خراسان جنوبی اجتناب ناپذیر و برای وارد شدن کمترین خسارت نیاز به اقدامات کنترلی از هم اکنون هستیم.
ایستگاه های پایش کم است
کارشناس آزمایشگاه ایستگاه پایش آلودگی اداره کل محیط زیست استان هم می گوید : خراسان جنوبی ، پنجمین استان آلوده به گرد و غبار در کشور است و در سال های اخیر با افزایش اثرات ناشی از گرد و غبار در استان مواجه بوده ایم. روح ا... مالکی آنچه خراسان جنوبی در شرایط کنونی نیاز دارد را تجهیز و افزایس ایستگاه های پایش الودگی هوا عنوان می کند، نیازی که تامین آن اعتبارات کلانی می خواهد . او ادامه می دهد در سال های گذشته دستگاه برای نهبندان و بشرویه از کانون های مهم در معرض این پدیده، تامین شده و نقاطی چون طبس ، فردوس ، و سه قلعه هم نیاز جدی به این دستگاه ها دارند. او به نبود کیفیت لازم در دستگاه موجود در ایستگاه نهبندان اشاره می کند که هر از گاهی با مشکلاتی مواجه می شود ، هرچند اقداماتی برای رفع مشکل انجام شده است به علاوه با پی گیری ها ، ستاد مقابله با پدیده گرد و غبار دو دستگاه دیگر به خراسان جنوبی اختصاص یافت .او البته می گوید : شاخص کیفیت هوا در محدوده 50 تا 300 به بالا اندازه گیری می شود و از محدوده 200 تا 300 و 300 به بالا وارد وضعیت ناسالم و خیلی خطرناک می شویم که کیفیت هوای خراسان جنوبی به ندرت در این دو محدوده قرار گرفته است.مالکی از اقداماتی می گوید که می تواند به کاهش اثر پدیده گرد و غبار در استان بیانجامد؛ کمک هایی که سازمان حفاظت محیط زیست به این منظور در استان انجام می دهد نظیر حمایت از طرح های پژوهشی برای مقابله با این پدیده است که به نتایجی هم رسیده و بر اساس آن تامین ایستگاه های سنجش گازهای آلاینده از محل اعتبارات استانی برنامه ریزی شده است.تکمیل کمربند سبز توسط شهرداری و اداره کل منابع طبیعی در شهرهای گوناگون از جمله بیرجند در دست اقدام است . به علاوه پی گیری های این اداره کل و منابع طبیعی با حمایت استانداری برای انعکاس معضلات ناشی از پدیده گرد و غبار به تصمیم گیرندگان در پایتخت برای دریافت اعتبارات مقابله با این پدیده همواره در حال انجام است تا این استان هم در زمره استان های بحرانی در معرض این پدیده دیده و اعتبار ویژه تامین شود.
خسارت های میلیاردی گرد و غبار
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری هم که با بخش قابل توجهی از فعالیت های کاری اش بر مقابله با بیابان زایی و پدیده گرد و غبار در استان متمرکز است حالا با 35 کانون بحرانی فرسایش بادی مواجه است که تعداد آن ها نسبت به سال های قبل افزایش یافته و وضع این نقاط بحرانی تر شده است.علیرضا نصر آبادی خسارت فرسایش بادی در استان را 20 میلیارد تومان اعلام می کند که از عومل اصلی افزایش شدن پدیده گرد و غبار در استان است.اوامسال برای مقابله با بیابان زدایی اعتبارات خوبی دریافت کرده است و برای مقابله با آن 1400 هکتار نهال کاری در کانون های فرسایش بادی انجام و برای افزایش این سطح برنامه ریزی شده است . با این وجود بر این باور است که برای مقابله با این پدیده عزم همگانی و نگاه ویژه دولت به استان نیاز است تا خراسان جنوبی در اثر شدت گرفتن پدیده ی گرد و غبار در سال های آینده به یک منطقه بحرانی چون خوزستان تبدیل نشود چرا که 86 درصد عرصه های طبیعی این استان بیابانی است و اگر کنترل نشود تعداد کانون های بحرانی افزایش می یابد