زباله های پلاستیکی بلای جان سیاره زمین شده اند. این مسئله را در ابراز نگرانی و توصیه های فعالان و مسئولان محیط زیست جهانی می توان درک کرد. از این رو، شعار روز جهانی محیط زیست «مبارزه با آلودگی پلاستیک» انتخاب شد تا شاید هشداری باشد برای کاستن بار پلاستیک ها از دوش زمین. بنابر آمار اعلام شده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست سالانه بیش از یک صد میلیون تن پلاستیک در دنیا تولید می شود که عمده علت آن توسعه صنایع پتروشیمی، نفت و پیروی از الگوهای مصرف گرا است.
تولید زباله های پلاستیکی؛
بلای جان محیط زیست
یک بانوی فعال در حوزه محیط زیست با اشاره به اینکه زمانی که به یک مغازه می روم حتما یک کیسه پارچه ای همراه می برم می گوید: یک کیسه پلاستیکی از سوپرمارکت، کیسه ای دیگر از نانوایی یا چند کیسه از میدان میوه و تره بار جزو مصارف قطعی هر یک از ما در طول یک روز است که با اندکی آگاهی و اراده می توان تعداد آن را نه به صفر که به کمترین میزان رساند. بیتا کاری با اشاره به اینکه زنبیل های پلاستیکی، حصیری و پارچه ای که برای بسیاری از ما یادآور گذشته و دوران کودکی است جای خود را به کیسه ها و ظروف پلاستیکی داده اند خاطر نشان می کند: دیگر کمتر کسی برای خرید نان از پارچه و زنبیل استفاده می کند و افراد بیشتر تمایل به خرید نان همراه با نایلون دارند. وی یادآور می شود: با این حرکت توانسته ام به فرهنگسازی در بین همشهریان کمک کنم و حتی فروشندگان هم از اینکه از آنها پلاستیک نمی گیرم احساس رضایت مندی بیشتری دارند.
تغییر الگوی مصرف؛ از خودمان شروع کنیم
یک فعال محیط زیست هم عنوان می کند: اگر هر یک از ما تصمیم بگیریم تا روزانه یک کیسه پلاستیکی را از چرخه مصرف خود خارج کنیم، به کاهش مصرف این ماده مخرب محیط زیست کمک بزرگی کرده ایم، وی ادامه می دهد: آمار سازمان حفاظت محیط زیست گویای این است که هر شهروند بیرجندی متوسط روزانه یک پلاستیک وارد چرخه محیط زیست می کند.جلیل رضایی با بیان اینکه وقت آن رسیده که هر یک از ما دست کم یک یا دو کیسه نایلونی و پلاستیکی را از چرخه مصرف خود خارج کنیم ادامه می دهد: لازم است هر شخص فرهنگ ساز شود و به پیشنهاد فروشنده برای دریافت کیسه پلاستیکی نه بگوید.
وی با اشاره به اینکه راهکارهای ساده ای برای کنترل مصرف این نوع از ظروف وجود دارند، خاطر نشان می کند: با خودمان قمقمه آب همراه داشته باشیم تا آب معدنی کمتری بخریم، هنگام خرید برای میوه و سبزیجات با تعداد اندک از یک کیسه استفاده کنیم، از شیشه های مربا یا ترشی به جای ظروف پلاستیکی استفاده کنیم. رضایی ادامه می دهد: برای بسته بندی مواد از شیشه کمک بگیریم نه پلاستیک، وقت خرید نان یا میوه کیف های پارچه ای یا حصیری به همراه داشته باشیم، در مهمانی ها از نی استفاده نکنیم، به جای قاشق و چنگال پلاستیکی از قاشق و چنگال فلزی استفاده و برای فرزندانمان اسباب بازی های پارچه ای و چوبی خریداری کنیم.
از استان های پر مصرف پلاستیک هستیم!
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی هم با اشاره به آسیب های زیست محیطی مصرف پلاستیک عنوان می کند: خراسان جنوبی در مصرف پلاستیک در زمره استان های پر مصرف است.حسن اکبری یادآور می شود: فراگیر شدن موضوع استفاده از پلاستیک به نیم قرن گذشته برمی‌گردد اما امروز بشر به این نتیجه رسیده که در استفاده از آن باید تجدید نظر کنند.مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با اشاره به اینکه موضوع استفاده از پلاستیک از آن رو حائز اهمیت است که در کوتاه مدت اثر آن را بر طبیعت مشاهده نمی‌کنیم می افزاید: اما در بلند مدت به تدریج اثرات زیست محیطی خود و آسیب بر محیط زندگی انسان را نشان می‌دهد.
اکبری با اشاره به اینکه ما در زمره ۱۰ کشور پر مصرف پلاستیک در دنیا هستیم، ادامه می دهد: در خراسان‌جنوبی نیز علی رغم اینکه درمجموع تولید زباله نسبت به سایر استان‌های کشور پایین و حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ گرم برای هر نفر در شبانه روز است، اما در مصرف پلاستیک در زمره پرمصرف‌ها هستیم.
مصرف سالانه 18000کیسه نایلونی
در ازای هر نفر در استان
وی یادآور می شود: اگر در نظر بگیریم در خراسان‌جنوبی هر نفر روزانه یک پلاستیک استفاده و حدود ۸۰ درصد آن نیز بازیافت شود باز هم سالانه شاهد مصرف ۱۸ هزار کیسه نایلونی خواهیم بود. مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی با اشاره به اینکه حذف پلاستیک در مدت زمان کوتاه ممکن نیست و از این منظر باید باید با فرهنگ سازی استفاده از مواد پلاستیکی را کاهش داد می افزاید: بهتر است در صورت نداشتن مشکل بهداشتی از یک نایلون چند بار استفاده کنیم.اکبری بیان می کند: از جنبه دیگر تا آنجا که ممکن است در مراسم گوناگون از ظروف یک بار مصرف استفاده نکنیم به ویژه آنکه طبق پژوهش‌ها استفاده از غذای داغ در ظروف پلاستیکی برای سلامت انسان نیز مضر است.
تجزیه ظروف پلاستیکی و کیسه‌های
یکبار مصرف بعد از 4 قرن در طبیعت
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی هم با اشاره به اینکه بازیافت پسماندهای پلاستیکی کمتر از یک درصد است می افزاید: آلودگی پلاستیکی که از آن به عنوان “آلودگی سفید” یاد می‌شود طی چند دهه اخیر تبدیل به یکی از معضلات زیست محیطی شده است.
مهدی اله پور با بیان اینکه زندگی مدرن علاوه بر رفاهی که برای انسان به همراه دارد گاه ضررهای جبران ناپذیری نصیب او می‌کند، ادامه می دهد: برای مثال کیسه‌های پلاستیکی و ظروف یکبار مصرف نیز در این مورد صدق می‌کند زمانی که این کیسه‌ها و ظروف، جایگزین پارچه‌ای و کاغذی خود شدند شاید کمتر کسی فکر می‌کرد در آینده نزدیک همین جایگزین‌ها، تبدیل به یکی از معضلات اصلی محیط زیست شوند.
اله پور خاطر نشان می کتند: ضمن آنکه حداقل زمان تجزیه پلاستیک های نازک در طبیعت بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ سال است یعنی در حدود ۴ قرون طول می کشد: وی با اشاره به استفاده از ظروف یکبار مصرف گیاهی، اظهار می کند: در خصوص ظروف گیاهی یکبارمصرف می‌توان بیان کرد که شکل و ظاهر این ظروف کاملا مشابه ظروف پلاستیکی است با این تفاوت که زیست تخریب‌پذیر هستند.
حداکثر زمان تجزیه ظروف یک بار
مصرف گیاهی در طبیعت ۶ ماه است
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی بیان می کند: طبق تحقیقات انجام شده زمان برگشت ظروف پلاستیکی یکبار مصرف به طبیعت ۲۰۰ تا ۴۰۰ سال است، اما این زمان برای ظروف یک بار مصرف گیاهی که از نشاسته ذرت اصلاح شده تهیه شده پنج تا شش ماه بدون هیچ آسیب زیست محیطی است. اله پور بیان می کند: اکنون در خراسان جنوبی با توجه به اینکه تفکیک از مبدأ پسماندها انجام نمی شود پسماندهای پلاستیکی مخلوط با سایر پسماندهای عادی جمع آوری و به سایت پردازش و دفع پسماندهای شهری و روستایی منتقل می شود.وی با اشاره به اینکه استفاده از ظروف یکبار مصرف در استان بسیار متداول و اکثر صنوف مرتبط با تهیه مواد غذایی از قبیل رستورانها از آن استفاده می‌کنند، ادامه می دهد: متاسفانه در بعضی از ماههای سال از قبیل محرم و صفر به دلیل برگزاری مراسم مذهبی میزان استفاده از آن بیشتر می‌شود.
دستان پرتوان به پلاستیک «نه» می گویند
مدیر موسسه ی دستان پرتوان بیان می کند: کارگاه دستان پرتوان با تولید ساک های خرید صد درصد پنبه ای وسازگار با محیط زیست به جنبش «نه به پلاستیک »پیوست. راغبی با اشاره به اینکه در ابتدا این مجموعه با هدف گذران زندگی روزمره ی دختران کم توان ذهنی تاسیس شد، خاطر نشان می کند: اما اکنون این مجموعه به حدی از کیفیت و تولید رسیده که سفارشات بسیاری از شرکت ها و سمینارهای بزرگ داخلی را پوشش می دهد.راغبی تاکید می کند: دختران این موسسه امید دارند روزی برسدکه هرایرانی هنگام خرید به جای استفاده از پلاستیک، یک ساک خرید پارچه ای به همراه داشته باشند تا قدم با ارزشی در داشتن محیط زیستی سالم و عاری از هرگونه آلودگی برداریم.